Kategorie
Klinika Solar
USZKODZENIE ŁĄKOTKI
16 maj 2018
Uszkodzenie łąkotki
Łąkotka jest chrzęstno-włóknistą strukturą, kształtem przypominającą półksiężyc. Jej główną funkcją jest amortyzacja stawu, czyli ochrona przed zbyt dużymi obciążeniami, przez co niestety akumuluje ich najwięcej. Uogólniając przyjmuje się, że łąkotka jest w stanie wziąć na siebie nawet 60-80% obciążenia generowanego na staw.
Z tej przyczyny jest ona strukturą najbardziej narażoną na urazy o charakterze przeciążeniowym.
Poza tym pełni funkcję o charakterze neurologicznym - między innymi dzięki niej w stawie kolanowym istnieje dobrze rozwinięta propriocepcja ("czucie głębokie"). Można przez to lepiej wyczuwać ustawienie stawu i lepiej go stabilizować podczas codziennych aktywności. Łąkotka wspomaga także odżywienie kolana, poprzez współudział w rozprowadzaniu mazi stawowej w obrębie torebki stawowej. Przez swoją rolę, polegającą także na dopasowywaniu do siebie powierzchni stawowych, zawdzięcza się jej płynniejsze ruchy zgięcia i wyprostu stawu. Praca w obrębie kolana dzięki niej jest bardziej ergonomiczna, przez co inne struktury stawowe nie są tak bardzo narażone na mikrourazy.
W stawie kolanowym mamy dwie łąkotki: boczną i przyśrodkową. Dzielą one staw na przedział górny i dolny. Niestety, amortyzowanie wstrząsów, czyli to co jest ich zaletą, bywa dla nich również sporym problemem, ponieważ obciążenia które absorbują wpływają na nie negatywnie.
Brak ergonomii podczas wykonywania czynności codziennych jak i podczas uprawiania sportu wpływa na to, że są często uszkadzane. Tak więc w wyniku urazów lub długotrwale powtarzających się ruchów o zbyt dużym obciążeniu dla stawu może dochodzić do mikrouszkodzeń w strukturach kolagenowych łąkotek. Na typowe kontuzje stawów kolanowych narażeni są głównie sportowcy ale i osoby, które czynnie uprawiają sport bez uprzedniego treningu "czucia głębokiego" i nieumiejętnie stabilizujące stawy kolanowe, w tym osoby z tendencją do koślawienia (zbyt duży docisk na łąkotkę przyśrodkową) lub szpotawienia (docisk na łąkotkę boczną) stawów kolanowych. Na długotrwale pojawiające się zmiany w stawach narażone są także te osoby, które wykonują prace obciążające stawy kolanowe (dużo pracy która angażuje stawy kolanowe do zgięcia np. glazurnicy, parkieciarze). Trzeba także wiedzieć, że kontuzja łąkotki bywa urazem rozległym wiążącym się z uszkodzeniem innych struktur. Podczas kontuzji łąkotki często dochodzi problem rozciągnięcia/naderwania więzadła krzyżowego przedniego i więzadła pobocznego piszczelowego. Mówi się wtedy o uszkodzeniu triady O’Donoghue’a.
Pacjenci z problemami w obrębie łąkotki zwykle przychodzą do fizjoterapeuty z problemem "zablokowania"stawu i zwykle z bolesnością. Czasami nie są w stanie wykonać ruchu, skarżąc się na pojawiającą się blokadę w stawie, która niekoniecznie zawsze jest bolesna. Pacjent czuje ograniczenie i nie może przykładowo zgiąć nogi w kolanie lub wyprostować zgiętej już kończyny. Po chwili zwykle ten stan mija i taka osoba funkcjonuje w miarę normalnie. Możliwe jest, że wraz z uszkodzeniem dochodzi do podrażnienia torebki stawowej i pojawia się seria innych objawów jak zaczerwienienie, obrzęk, ocieplenie stawu - stanowiących o występowaniu stanu zapalnego. Ból przy uszkodzeniu łąkotek zwykle charakteryzowany jest jako "przemieszczający się" lub "wędrujący"- innymi słowy nie ma określonego stałego miejsca jego występowania. Bywa odczuwany raz z bocznej, przedniej czy tylnej strony stawu kolanowego.
Leczenie uszkodzonej łąkotki to proces dość skomplikowany. W zależności od objawów stosuje się fizjoterapię zachowawczą. Zaleca się odpoczynek i odciążanie stawu. Podczas występowania stanu zapalnego, próbuje się go zniwelować serią zabiegów z zakresu fizykoterapii. Niektóre uszkodzenia mogą zaadaptować się same na przestrzeni czasu. Jeżeli objawy nie znikają i nie pojawiła się adaptacja zaleca się zwykle zabieg chirurgiczny, Ze względu na swoją funkcję, rzadko zleca się całkowite wycięcie łąkotki, nastąpiłby wtedy całkowity brak przestrzeni miedzy kością piszczelową i udową, co powodowałoby zbyt duże zużycie chrząstki i szybszy rozwój artrozy. Zazwyczaj jeśli pacjent jest już poddawany zabiegowi, to wycina się jej jak najmniejszą część lub zszywa się ją. Coraz częściej stosuje się także implanty łękotki. Po tego typu zabiegach również wskazana jest rehabilitacja celem poprawy stabilności stawu i wzmocnienia mięśni czworogłowych i grupy kulszowo-goleniowej.