Rwa kulszowa

Czym jest rwa kulszowa?

 

Z medycznego punktu widzenia rwa kulszowa to dość ogólne, potoczne nazwanie objawów korzeniowych w obrębie odcinka lędźwiowo-krzyżowego, które mają charakter promieniujący do kończyny dolnej.

Najczęstszą przyczyną rwy jest przepuklina międzykręgowa zwana popularnie dyskopatią czy wypadnięciem dysku w lędźwiowej części kręgosłupa. Czasami przyczyną jest stan zapalny, kręgozmyk lub choroby np. cukrzyca lub zmiany nowotworowe.

 

Przyczyny: 

 

Odcinek lędźwiowy ze względu na swoją budowę jest narażony na przepukliny międzykręgowe z dużo większą częstotliwością niż reszta kręgosłupa. Wszelkie działania życia codziennego i zawodowego powinno się opierać o zasadnicze prawa ergonomii pracy, w której odcinek lędźwiowy powinien zachowywać swoją „wklęsłą” krzywiznę. Niedopuszczalne wręcz jest dźwiganie czegoś z podłoża, gdy krzywizna ta jest zniesiona. Niestety niewiele jest osób, które tę zasadę wprowadzają w życie i sprawiają że staje się ona nawykiem. To właśnie nagłe schylenie się w przód, dźwignięcie czegoś z podłogi, szybka próba wyprostu tułowia – są najczęściej zgłaszanymi w wywiadzie czynnościami które spowodowały pojawienie się rwy. Dzieje się tak ponieważ w wyniku tych czynności dochodzi do nagłego przesunięcia się krążka międzykręgowego w odcinku lędźwiowym ku tyłowi. Jeżeli ktoś już niejedokrotnie przeciążał swój kręgosłup, w końcu doprowadza do przerwania pierścienia w krążku międzykręgowymi i wydostania się poza jego obręb jądra miażdżystego. Popularnie mówi się wtedy o wypadnięciu dysku. Przepuklina pojawia się bocznie i ku tyłowi uciskając korzeń nerwowy, powodując objawy o przebiegu jednostronnym. Nagły ból wywołany „wypadnięciem dysku” podczas schylania się zazwyczaj utrudnia powrót do pozycji wyprostowanej. 

 

Objawy:

 

Oprócz przeszywającego bólu o charakterze pieczenia w odcinku lędźwiowym pojawia się także uczucie rwania. Ból ten promieniuje w dół przez pośladek, tylną powierzchnię uda, łydkę często aż do pięty. Charakterystyczne dla ucisku korzeni nerwowych jest pojawienie się objawów neurologicznych, którymi są osłabienie siły mięśniowej, zmniejszenie odruchów ścięgnistych i zaburzenia czucia. 

 

Objawy te pokrywają się z inną patologią, natomiast jest z nią bardzo często mylona. Mowa o zespole mięśnia gruszkowatego, gdzie mięsień wywołuje ucisk na nerw kulszowy. Więcej na ten temat już pisaliśmy na naszym BLOGU. Informacje można znaleźć pod adresem:  http://www.klinikasolar.pl/blog-klinika/main/post/zespol_miesnia_gruszkowatego

Diagnostyka:

 

Leczenie w klinice ukierunkowane jest na przyczynę powodującą objawy. Dlatego dokładny wywiad, sprawdzenie odruchów, siły mięśniowej i czucia powierzchownego daje nam wskazówki co do tego jak leczyć. Ważne jest by upewnić się co rwę wywołało: ucisk korzeni, ucisk mięśnia gruszkowatego na nerw kulszowy, ucisk nerwu na innym poziomie.

 

Leczenie:

 

Rwa kulszowa dzieli się zwykle na fazę ostrą i przewlekłą. Faza ostra w której objawy zostały wywołane, sprowadza się zwykle do odciążania ponieważ bóle są tak silne że unieruchamiają pacjentów, a każdy ruch prowokuje narastanie dolegliwości. Faza ta trwa zwykle kilka dni, podczas których główne zastosowanie znajduje farmakoterapia i przyjmowanie pozycji przeciwbólowych. Jedną z bardziej znanych pozycji odciążających jest ta w leżeniu na plecach na płaskim podłożu, nogi umieszczone są wyżej, na przykład na krześle. Należy starać się utrzymać kąt prosty w biodrach i kolanach. W czasie takiego leżenia można popracować nad głębokimi mięśniami brzucha. Opierając pięty na brzegu krzesła, z wydechem ustami bardzo delikatnie wciskamy je w siedzisko, tak aby poczuć pracę w dolnej części brzucha. W trakcie tego minimalnego ruchu należy zachować niewielką przerwę między odcinkiem lędźwiowym kręgosłupa a podłożem.

Dopiero kolejna faza – przewlekła pozwala na wdrożenie leczenia fizjoterapeutycznego. Postępowanie ma na celu usprawnienie pacjenta, niedopuszczenie do trwałych zaburzeń, a także zmniejszenie ryzyka kolejnego ataku. Ważnym elementem leczenia jest ruch i wszelkie jego formy oraz indywidualna terapia wykorzystująca: terapię manualną, ćwiczenia metodą McKenzie, neuromobilizacje. Dodatkowo należy wprowadzać ćwiczenia wspomagające poprawę ruchomości kręgosłupa, przywracanie równowagi mięśniowej czy reedukację wzorców ruchowych.